140031 Harold E. EDGERTON, Pancho Gonzales, 1949 r.
fotografia czarno-biała na papierze (odbitka srebrowa typu vintage print)
sygn. ołówkiem "Harold Edgerton"
wym.: 24,1 x 19,2cm (24,6 x 19,6cm) / 53,8 x 44 cm (rama)
Harold Eugene "Doc" Edgerton (ur. 6. kwietnia 1903 – zm. 4. stycznia 1990) – był profesorem inżynierii elektrycznej w Instytucie Technologicznym w Massachusetts. Zmodyfikował lampę stroboskopową, dzięki niemu przestała być wyłącznie narzędziem laboratoryjnym, a stała się urządzeniem powszechnie dostępnym. Był także zaangażowany w rozwój podwodnej nawigacji oraz fotografii, jego wynalazki wykorzystywał między innymi Jeacques Cousteau w badaniach na wrakami statków, a nawet poszukiwaniach potwora z Loch Ness.
Jako pierwszy zainspirował się nim fotograf Charles Stark Draper wykonując fotografie obiektom z życia codziennego przy użyciu flesza np. wody lecącej z kranu. W 1937 roku Edgerton rozpoczął wieloletnią współpracę z fotografem Gjonem Mili. Używał on stroboskopu, a dzięki wykonywaniu studium zwielokrotnionych jednostek elektronicznego flesza powstawały zachwycające fotografie, z których wiele ukazywało się m.in. w Life Magazine. Edgerton był pionierem w wykonywaniu zdjęć „momentów trwających chwilę”, dzięki opracowanej przez siebie naukowej metodzie użycia stroboskopu zasłynął fotografiami przedstawiającymi pękający balon, czy kulę wystrzeloną z pistoletu, przebijającą jabłko, lub obracający się „diabelski kijek”. Za te dokonania naukowo-artystyczne został wielokrotnie nagrodzony, w 1934 roku brązowym medalem przez Royal Photographic Society, medalem Howarda N. Pottsa przez Instytut Franklina w 1941 roku, w 1968 roku otrzymał medal od Optical Society of America, a także w 1949 roku został nagrodzony Narodowym Medalem Nauki (National Medal of Science). Wraz ze wspólnikami założył firmę odgrywającą główną rolę w fotografowaniu i rejestrowaniu testów nuklearnych Stanów Zjednoczonych w latach 50. i 60. XX wieku. W 1940 roku jego film „Quicker’n a Wink” udowadniający, że dzięki iluminacji stroboskopowej możliwa jest obserwacja tego, czego nie widać gołym okiem otrzymał Oskara. W październiku 1978 roku fotografie Edgertona ukazały się w magazynie National Geographic pod znamiennym tutułem „ Doc Edgerton – człowiek, który zatrzymał czas”.W Massachusetts od 1992 roku działa Centrum Edgertona umożliwiające studentom oraz absolwentom praktyczne badania laboratoryjne, a także docierające z programami naukowymi do uczniów szkół niższych oraz nauczycieli.
„Pancho Gonzales Forehand Multiflash” to jedno z serii zdjęć jaką Edgerton wykonał śledząc sekwencje ruchu sportowców i umieszczając je symultanicznie w kadrze jednej fotografii. Finezja precyzyjnych gestów tenisisty, golfisty czy żonglera ukazuje, podobnie jak w niemal 75 lat wcześniejszych pracach Eadwearda Muybridga, detale nieuchwytne dla ludzkiego oka. Przedstawienie stroboskopowego ruchu rejestrowanego nie poklatkowo jak u Muybridga, lecz zatrzymanego w jednym kadrze łamie utartą konwencję, tworząc wzór śledzący trwanie ruchu, estetycznie i artystycznie zwarty gest, zamknięty w symetryczny okrąg. Fotografie Edgertona, mimo iż w swoich początkach były ściśle związane z nauką, w przypadku prac z lat 50. stają się dojrzałe artystycznie, niepowtarzalne i wpisujące się na stałe w tradycję historyczno-artystyczną.
