Red hills

Henryk Hayden [1883-1970] pochodził z rodziny żydowskiej, wyznania protestanckiego. Studia artystyczne rozpoczął w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. W 1907 roku wyjechał do Paryża, by kontynuować edukację w Académie 'La Palette'. Początkowo, dzięki studyjnym plenerom w Bretanii, pozostawał pod wpływem twórczości Paula Gauguina. W latach 1912-14 na jego płótnach pojawiły się inspiracje sztuką C?zanne'a i eksperymenty z formą kubistyczną. W 1915 roku, po przeniesieniu swojej pracowni na Montparnasse, Hayden nawiązał bliskie kontakty z kręgiem paryskiej awangardy, Picassem, Jacobem, Matissem. W dwudziestoleciu międzywojennym, zerwawszy z kubizmem, artysta powrócił do bardziej tradycyjnego spojrzenia na sztukę. Jego malarstwo z czasem stawało się coraz bardziej syntetyczne, na końcowym etapie twórczości ocierało się granicę abstrakcji. Malarz od 1909 roku wielokrotnie wystawiał swoje prace na Salonach: Jesiennym, Niezależnych, Tuileries i Majowym. W prestiżowych galeriach paryskich odbywały się jego indywidualne wystawy: Druet (1911 r.), Rosenberg (1919 r.), Zborowski (1923 r.), Suillerot (1953, 1957, 1965) i inne. Artysta do końca życia pozostał we Francji.

Hayden był miłośnikiem sztuk. Jego muzami były poezja, muzyka i plastyka. Wszystkie trzy królowały na jego płótnach. Już w okresie kubistycznym jego obrazy wyróżniały się na tle prac Braque'a, Picassa i innych kubistów nadwrażliwością, swoistą lirycznością pociągnięć pędzla. Poetyka malarskiego gestu stała się jeszcze bardziej wyrazista w późnych pracach Haydena. Artysta o muzycznie brzmiącym nazwisku komponował dźwięczne symfonie monochromatycznych pejzaży, kojarzył ze sobą instrumenty na swych martwych naturach i dyrygował muzykantami koncertującymi na jego obrazach. Poetyckie i muzyczne inspiracje zespalał talent plastyczny malarza. Lekcja Cézanne'a i przede wszystkim doświadczenie kubizmu kierowały artystę w stronę geometryzacji przestrzeni obrazowej. Nadrzędnym czynnikiem opisującym jego malarstwo była jednak barwa. Kolor jest kluczem do interpretacji zjawisk artystycznych w twórczości Henri Haydena. Jego płótna, inspirowane Szkołą Pont Aven tryskały nasyconym kolorytem, nieprzypadkowo okrzyknięto go również "Renoir du cubisme" ze względy na niezwykłą wyobraźnię kolorystyczną. Naturalność barw stała się też jednym z podstawowych środków w poszukiwaniach świadomej osobowości twórczej w latach dwudziestych i trzydziestych. Sensualny, energetyczny kolor zdominował także  prace z późnego okresu twórczości.

Obecnie Henri Hayden, mimo iż wciąż nie jest powszechnie rozpoznawalny, jest uznany za jednego z wybitniejszych przedstawicieli École de Paris. Jego obrazy zdobią liczne kolekcje publiczne i prywatne, począwszy od muzeów sztuki nowoczesnej w Paryżu, Lyonie, Marsylii, Troyes, Londynie, Leeds, Kopenhadze, Sztokholmie, Nowym Jorku i Sydney.